Rogatki Warszawskie

15

sty

Rogatki Warszawskie

Rogatki to budynki, które wyznaczały granice miasta. Historia tych w Warszawie sięga 1770 roku, kiedy to powstały Okopy Lubomirskiego. Te miały chronić mieszkańców miasta przed nadchodzącą epidemią dżumy.

Jako pierwsze powstały na tych okopach rogatki Czerniakowskie przy ulicy Czerniakowskiej. Później wybudowano te Belwederskie przy ulicy Belwederskiej i Mokotowskie przy Placu Unii Lubelskiej. Kolejno powstawały rogatki Jerozolimskie, Wolskie przy ulicy Chłodnej, Towarowej i Wolskiej i dalej Powązkowskie, Marymonckie, Golędzinowskie, Ząbkowskie i Moskiewskie (Grochowskie). W tychże rogatkach pracowali technicy, którzy mieli nadzorować przepływ osób, jaki odbywa się do miasta i z miasta. W rogatkach udostępnione zostały również publiczne sanitariaty, a wszystko to dla zachowania jak najlepszej higieny. Ciekawostką jest przy tym fakt, że rogatki pełniły także funkcję oznaczenia krańców Warszawy, a wyznaczone granice obowiązywały od czasów ich powstania aż do 1916 roku.

W kolejnych latach rozebrano Okopy Lubomirskiego, ale rogatki pozostały. Zlikwidowano jedynie te Marymonckie na rzecz budowy Cytadeli Warszawskiej. Ciągle pełniły taką samą funkcję, ale stały się też obiektem celnym. To przy rogatkach była sprawowana kontrola każdego, kto chciał się dostać do miasta i z niego wyjeżdżał. Rogatki trwały tak aż do czasów II wojny światowej. To wtedy Niemcy niektóre z nich zniszczyli doszczętnie, inne zajęli z przeznaczeniem militarnym. Niektóre rozebrali ze względu na konieczność przejazdów pojazdów pancernych (między innymi Jerozolimskie i Wolskie).

Uznaje się, że do czasów współczesnych zostały zachowane jedynie rogatki Grochowskie, dawniej Moskiewskie oraz dwa pawilony rogatkowe na Mokotowie. Nie jest to jednak prawda, ponieważ każdy mieszkaniec stolicy doskonale wie, że taki obiekt można jeszcze znaleźć przy ulicy 11 Listopada – to jedna z rogatek Bródnowskich. Ta ma zresztą tragiczną historię, ponieważ to właśnie w jej wnętrzach urządzono katownię NKWD (lata 1944-1945). Zachowała się jeszcze rogatka Ząbkowska, przy ulicy Nieporęckiej i Tarchomińskiej, ale zupełnie straciła swój dawny wygląd.

Najbardziej okazałe są dzisiaj rogatki Grochowskie. Można je podziwiać przy ulicy Zamoyskiego (róg ulicy Lubelskiej), tuż przy fabryce Wedla. Kilkanaście lat temu zostały gruntownie odrestaurowane, zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków. Na potrzeby remontu ulicy Grochowskiej przesunięto je nawet o jakieś 10 metrów (zachowano ślady pierwotnego położenia budynków). W ich wnętrzach nie ma jednak śladu po bogatej historii. W jednej urządzono salon SPA, w drugiej zaś Wedel otworzył swój sklep i pijalnię czekolady. W dawnej rogatce Bródnowskiej przez lata funkcjonował sklep z materiałami żeliwnymi, dzisiaj jednak budynek niszczeje i nie jest wykorzystywany w żaden sposób. W tej Ząbkowskiej prowadzona jest komercyjna działalność handlowa. W jednej rogatce na Mokotowie przez lata czynna była restauracja, a obecnie jest tam jeden z modnych barów, w drugiej zaś planowano otworzyć muzeum.

1 Comment

  • KRzysziek
    Reply sty 30, 2018 at 9:06 pm

    Rogatki Ząbkowskie nie istnieją.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *